چرا چاق می‌شویم؟

چرا چاق می‌شویم؟

چاقی، در تعریفی ساده، ناشی از نامتعادل بودن میزان دریافت انرژی از راه غذا و میزان مصرف یا سوخت انرژی در نتیجة فعالیت بدنی است. بنابراین، مؤثرترین روش درمان چاقی كم كردن میزان دریافت انرژی و افزایش سوخت و ساز بدن است. امروزه متخصصان علت عمدة چاقی را كم‌تحركی و ورزش ناكافی می‌دانند. تغییر رفتارهای جمعی، تنوع زیاد وسایل برقی، ساعات طولانی تماشای تلویزیون و فیلم‌های ویدئویی و بازی‌های كامپیوتری، زندگی مدرن را كم‌تحرك ساخته است. در كشورهای پیشرفته، افراد بیشتر غذا می‌خورند و كمتر فعالیت می‌كنند. خوردن غذاهای آماده در خارج از منزل به دلیل مشغله‌های امروزی دلیل دیگری برای چاقی در دنیای مدرن است. این غذاها، بدون آن‌كه تمام مواد غذایی لازم را به بدن فرد برسانند، میزان چربی بالایی را به او تحمیل می‌كنند.

چاقی در كودكان
برای چاقی كودكان، علل مختلف ژنتیكی و هورمونی در نظر گرفته می‌شود. والدین به‌ندرت برای بررسی علت چاقی كودك به پزشك مراجعه می‌كنند. ارتباط میان والدین چاق و كودكان چاق احتمالاً انعكاسی از شیوة مرسوم تغذیه و فرهنگ فعالیت در جامعه است. برخلاف تصور عموم، كم‌تحركی افزایش اشتها و پرخوری را به دنبال دارد. همچنین، مطالعات بالینی ارتباط بسیار نزدیكی میان میزان تماشای تلویزیون در كودكان و چاقی آنان نشان داده است. 

در زمان تماشای تلویزیون، مصرف غذا و تنقلات افزایش می‌یابد و فعالیت بدنی كودك محدود می‌شود. یك راه‌حل پیشنهادی برای والدین، دور كردن محل تلویزیون از اتاق‌خواب كودك است. به‌علاوه، می‌توان با برنامه‌ریزی مناسب برای پر كردن وقت كودكان، ساعات تماشای تلویزیون آنها را كاهش داد. گاه چاقی در كودكان به دنبال ابتلا به بیماری بروز می‌كند. اگر در كودك چاقی علائمی نظیر كوتاهی قد نسبت به سن، خشكی پوست، بی‌طاقتی در برابر سرما، یبوست، زود خسته شدن، پرخوری همراه با پرنوشی، جوش و موهای زائد صورت، افزایش چربی در ناحیة گردن و شكم و نه بازو و ساق، ضربه به سر یا ستون مهره‌ها و عفونت دیده شد، والدین باید در صدد پیگیری علل زمینه‌ای آن برآیند. در تمام گروه‌های سنی، روش‌های متعددی برای درمان چاقی پیشنهاد می‌شود، از مصرف داروهای مختلف و نایاب گرفته تا جراحی. اما درمان اولیه و انتخابی برای افراد دچار اضافه‌وزن و بیماران چاق، تركیبی از رژیم غذایی، ورزش و تغییر در رفتارهای روزمره است. حتی مصرف دارو بدون رعایت رژیم غذایی كنترل‌شده و ورزش، بی‌نتیجه خواهد بود

تأثیر ورزش در پیشگیری از چاقی و درمان آن
كل انرژی مصرفی روزانه را به سه قسمت تقسیم می‌كنیم: مصرف انرژی در حالت استراحت، مصرف انرژی بعد از صرف غذا و مصرف انرژی بعد از فعالیت بدنی. در زمان استراحت، 60 تا 70 درصد از كل انرژی بدن مصرف می‌شود و مقدار آن در هر ساعت، حدود یك كیلوكالری به ازای هر كیلوگرم از وزن بدن است. متغیرترین میزان مصرف انرژی، در زمان فعالیت بدنی است. این میزان در افراد كم‌تحرك 10 تا 15 درصد و در افراد فعال 30 تا 40 درصد از كل انرژی مصرفی را تشكیل می‌دهد. ورزش از دو طریق موجب مصرف انرژی در بدن می‌شود: یكی افزایش میزان سوخت در زمان ورزش و دیگری افزایش مقدار مصرف انرژی در زمان استراحتِ بعد از خاتمة ورزش. برای مورد دوم یك مثال می‌آوریم: فعالیت بدنی با شدت متوسط به مدت ده دقیقه، می‌تواند مصرف انرژی بدن را در حالت استراحت 5 تا 15 درصد به مدت 24 تا 48 ساعت افزایش دهد. در ورزشكاران، میزان مصرف انرژی در زمان استراحت 5 تا 20 درصد بالاتر از افراد عادی است. بنابراین، یكی از مهم‌ترین فواید ورزش و فعالیت جسمانی بالاتر رفتن میزان مصرف انرژی فرد فعال در زمان استراحت است. بنابراین، این باور افراد پرخور كه ورزش و فعالیت بدنی باعث افزایش اشتهای آنها می‌شود غلط است. هیچ منبع علمی این مطلب را تأیید نمی‌كند. برعكس، ورزش سنگین موجب افزایش برخی مواد در بدن و كاهش تمایل فرد به خوردن می‌شود. یعنی با كاهش موقتی اشتها روبه‌رو می‌شویم. در زمان استراحت، 50 درصد از انرژی لازم برای سوخت و ساز بدن را چربی‌ها و بقیه را مواد قندی تأمین می‌كنند. در ورزش‌های سبك، همچنان چربی‌ها این وظیفه را بر عهده دارند. اما با افزایش شدت ورزش، سوخت و ساز قندها مشخص‌تر می‌شود. به همین دلیل است كه متخصصان ورزش‌های سبك را برای كاهش وزن مفیدتر می‌دانند. شاید تعجب‌برانگیز باشد كه صرف مدت زمانی بسیار اندك، مثلاً حداقل روزی یك ساعت فعالیت بدنی به مدت ده روز، برای افزایش سوخت چربی بدن در حالت استراحت كافی است. برای رسیدن به این هدف در افراد سالمند، به هشت هفته زمان نیاز داریم. یكی دیگر از فواید ورزش افزایش ظرفیت تنفس عضلات است، یعنی افراد ورزشكار دیرتر از سایرین خسته می‌شوند.

منبع: سلامت سیمرغ

شما هم می توانید در مورد این مقاله نظر دهید